De Kroniek van Enkhuizen brengt de Enkhuizer geschiedenis opnieuw tot leven

Mevrouw Knukkel vond het heel jammer dat de buurtvereniging Karnemelksluis en omgeving werd opgeheven. Haar hele leven had zij zich hiervoor ingezet, maar een paar jaar eerder had zij het welletjes gevonden. De volgende generatie moest het roer maar overnemen. Maar dat lukte niet.

Op 9 maart 1984 hadden nieuwe bestuursleden nog een ledenvergadering uitgeschreven in de Oranjezaal, maar ze hadden voor een lege zaal gezeten. Toen was het besluit gevallen de vereniging maar op te heffen. De buurtvereniging Karnemelksluis en de Wegjes was al in 1938 opgericht. De slager Cor Klouwers was de initiatiefnemer geweest. Tot zijn dood was hij de voorzitter die in onnavolgbaar en plat Henkuzers de vergaderingen leidde en van alles organiseerde.

De voorzitter R. van der Feltz van der Sloot moest nog moeite doen om het Heerenleesgezelschap opgeheven te krijgen. Er waren domweg te weinig leden op de jaarvergaderingen aanwezig om de beslissing te kunnen nemen. Het Heerenleesgezelschap was een van de oudste verenigingen van de stad. Al in 1799 was het genootschap opgericht. Gewone burgers richtten dit soort gezelschappen op. Ze wilden zichzelf ontplooien, hun kennis vermeerderen. Dat kon niet in stille eenzaamheid te gebeuren.

De moderne burger ontwikkelde zich in gezelschap met anderen. Er diende over het gelezene gediscussieerd te worden. De ideeën van de Verlichting waren ook in Enkhuizen doorgedrongen. Het Heerenleesgezelschap was niet het enige, er was een Damesleesgezelschap, het Leesgezelschap De Vriendschap, het Geneeskundig Leesgezelschap, het Leesgezelschap Tot Nut en Vermaak en het leesgezelschap voor Christelijke Lectuur.

We 'glisse' weer over besneeuwde straten, we 'gnokke' weer naar een vissie, omdat we zo 'miers binne'. Gerhard Stavenuiter, de chef-redacteur van de Enkhuizer Courant, had er duidelijk plezier in gehad om een mooi stukje over het Enkhuizer Woordenboek van Sjoerd Spoelstra te schrijven. Hij was een groot voorvechter van het Enkhuizer dialect. Regelmatig schreef hij zelf stukjes in het Henkuzers. Een beetje kritisch was hij wel.

Hij begreep niet goed waarom Spoelstra zo vaak zinsneden uit de boeken van de schrijfster Alie van Wijhe - Smeding gebruikte. Stavenuiter hield meer van de taal van Jan Goos in zij n herinneringen als visserman. Spoelstra was al in november 1954 in het bestuur van de vereniging Oud Enkhuizen begonnen over het vastleggen van het typische Enkhuizer dialect. De andere bestuursleden waren het volmondig met hem eens en Spoelstra had contact gezocht met het Meertens Instituut. (Dat zelfde instituut is veel later genadeloos geportretteerd in de reeks 'Het Bureau' door een van haar medewerkers, Voskuil).

Ook op de jaarlijkse ledenvergadering in 1967 van Oud Enkhuizen was de ontstemming over de sloop van het oude koetshuis op het Westeinde hoorbaar. Joustra maakte van de rondvraag gebruik om te vragen of de gemeente dat zomaar kon doen. Het bestuur moest het antwoord schuldig blijven. Zij was ook door de sloop overvallen en betreurde de gang van zaken.

Kofman, hij was ambtenaar en de zoon van het bekende protestante christelijke raadslid, maakte zich ook zorgen. Helaas was hij verhinderd, maar Appel, ook ambtenaar en bestuurslid van de vereniging, wilde zijn opmerkingen wel doorgeven. De stoepenbankjes waren aan het verdwijnen, meldde Kofman bij monde van Appel. Kon Oud Enkhuizen daar niets tegen doen? Voorzitter Sybrandy zegde toe de kwestie op de agenda te plaatsen.

De opkomst voor de toneelavond van de Fryske Krite van Enkhuizen, 't Skaed van Friesland, viel tegen. Het bestuur had een volle zaal verwacht omdat er weer op zaterdagavond in de Kolfbaan gespeeld kon worden. Een aantal keren was er op vrijdagavond gespeeld, maar dat bleek nog niet een echte uitgaansavond. Maar ja, op zaterdagavond 21 mei 1967 was Dorus op TV en Theo Eerdemans met zijn Maud en de goochelaar Fred Kaps.

De krant vond dat het stuk, De Heilige Gloed van Somerset Maugham in het Fries vertaald, goed gespeeld werd. Jammer was dat een aantal spelers niet erg rolvast bleken te zijn. Maar het was beter dan een paar jaar daarvoor. Toen waren de haperingen zo talrijk geweest dat de pauze uitgesteld moest worden. Dit jaar konden Melody Makers op tijd beginnen met de muziek voor het traditionele bal na.

Op 8 februari 1967 werd de eerste paal voor de huizen van de nieuwe wijk Oude Gouw in Enkhuizen geslagen. Met vaardige hand joeg burgemeester De Zeeuw het negen meter lange betonnen gevaarte de slappe bodem in. Liefst 1500 heipalen zouden er in de weken daarna volgen om de 98 woningen van Volkshuisvesting stevig te funderen.

Plan Oude Gouw was een logische voortzetting van een ontwikkeling die met Plan Noord begonnen was. Ook het oorspronkelijke idee van de stedenbouwkundige, mejuffrouw Van der Ban, om een schootsveld te handhaven tussen de nieuwbouw en de oude stad bleef overeind. Men had van Plan Noord geleerd. De straten waren breder omdat er nu wel rekening gehouden werd met het snel stijgend autobezit. Bij die 98 woningen bouwde Volkshuisvesting ook 23 garages.

Het Enkhuizer PvdA-raadslid Takens maakte zich ongerust over de Markerwaard. Niet of die er wel zou komen, daar twijfelde in 1967 nog niemand aan. Maar de plannen voor de bouw van de sluizen bij Lelystad en Enkhuizen werden langzamerhand bekend en over die sluizen was maar plaats voor een tweebaansweg. Dat was natuurlijk te weinig. Er moest een vierbaansweg komen. Hij vond dat het gemeentebestuur fors aan de bel moest trekken. Misschien kon dat wel via het pas opgerichte SOW.

Het 12,5-jarig jubileum van show- en drumfanfare Jong Leven, op vrijdag 26 april in 1968, werd gevierd met de ingebruikname van de nieuwe uniformen. Burgemeester De Zeeuw beloofde bij de feestelijke uitvoering dat hij bij de raad zou pleiten voor een hogere subsidie voor het orkest. De onvermoeibare voorzitter van de band, de heer Maartens kreeg van zijn vereniging ook een cadeau: een platenbon voor zijn vele werk.

Voor het KSM waren de uniformproblemen nog niet over. Op de jaarvergadering in de Oranjezaal werd steen en been geklaagd over de pakken die tot op de draad versleten waren. Dat was jammer, want het ledenaantal steeg juist weer en men had een subsidie toegezegd gekregen van de provincie om een aantal nieuwe instrumenten te kopen. Om nu weer in eigen 'burgerkloffie' de straat op te gaan, was natuurlijk de eer te na.